Điện gió – xu hướng của phát triển bền vững

Với nhu cầu điện năng ngày càng tăng, Việt Nam cũng đang từng bước coi việc đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, trong đó có phong điện là “chìa khóa” để giải quyết bài toán về an ninh năng lượng, qua đó góp phần hiện thực hóa chiến lược phát triển xanh của đất nước.

Năng lượng là một trong những nhu cầu thiết yếu của con người và là một yếu tố đầu vào không thể thiếu được của hoạt động kinh tế. Khi mức sống của người dân càng cao, trình độ sản xuất của nền kinh tế ngày càng hiện đại thì nhu cầu về năng lượng cũng ngày càng lớn, và việc thỏa mãn nhu cầu này thực sự là một thách thức đối với hầu hết mọi quốc gia.

Cuộc chạy đua năng lượng bằng mọi giá của con người đang tiến đến trần giới hạn chịu đựng của tự nhiên, khiến môi trường sống bị ô nhiễm, khí hậu biến đổi, gây nên những bất ổn đối với an sinh xã hội và trở thành một trong những vấn đề an ninh phi truyền thống mang tính toàn cầu, đe dọa sự tồn vong của nhân loại.

Ý thức được điều đó, nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang chuyển từ sản xuất năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo để hướng đến phát triển bền vững.

Ở nhiều khu vực, điện năng tái tạo đã đạt tới mức đóng góp tương đương nhiên liệu hóa thạch, phá vỡ ngưỡng giới hạn về lượng điện cung cấp lên mạng mà chúng ta từng tin là bất khả thi.

Hiện tại, khu vực châu Âu, gần 50% các dự án phát triển điện mới là dự án điện gió. Tại Trung Quốc, trong tháng 3 vừa qua, chính quyền cũng đã cho đóng cửa nhà máy nhiệt điện chạy than cuối cùng tại thủ đô Bắc Kinh để chuyển sang dùng điện tái tạo và điện chạy bằng khí gas.

Theo báo cáo mới nhất của IEA trên phạm vi toàn cầu, trong năm 2016, đầu tư vào phong điện và điện mặt trời đã lớn gấp 2 lần đầu tư vào điện sản xuất bằng nhiên liệu hóa thạch. Cũng theo báo cáo này, ước tính phong điện, điện mặt trời và điện khí gas sẽ thay thế hoàn toàn điện than trong 25 năm tới.

Ở Việt Nam, sự khởi sắc của nền kinh tế từ sau Đổi Mới làm nhu cầu về điện gia tăng đột biến trong khi năng lực cung ứng chưa phát triển kịp thời. Cụ thể, Bộ Công Thương cũng đã đưa ra dự báo tốc độ tăng trưởng điện sản xuất bình quân của Việt Nam trong giai đoạn 2016 – 2020 là 10,7%/năm và giai đoạn 2021-2025 là 8,6%/ năm.

Và để đáp ứng nhu cầu sử dụng năng lượng ngày càng cao trong khi việc cung ứng năng lượng đang và sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề thách thức, Chính phủ Việt Nam đánh giá việc khai thác và sử dụng nguồn năng lượng tái tạo có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, mang tính chiến lược xét trên mọi khía cạnh cả về kinh tế – xã hội, an ninh quốc phòng, an ninh năng lượng và phát triển bền vững, giảm thiểu tác động môi trường.

Hiện nay tuy vẫn còn có những tranh luận xung quanh các con số dự báo về tiềm năng điện gió của Việt Nam, song hầu hết các chuyên gia đều nhận định Việt Nam có tiềm năng lớn đối với loại hình năng lượng này.

Theo một nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam là quốc gia có tiềm năng năng lượng gió lớn nhất trong khu vực, vượt qua Lào, Campuchia và Thái Lan. Trữ lượng gió của Việt Nam ước tính đạt 513.360 MW, hơn gấp 6 lần tổng công suất ước tính của toàn ngành điện vào năm 2020.

Nghiên cứu của WB cũng cho thấy, 8,6% diện tích đất liền của Việt Nam rất giàu tiềm năng, thuận lợi cho việc lắp đặt các tua-bin gió lớn. Con số tương ứng của Campuchia là 0,2%, Lào là 2,9% và Thái Lan là 0,2%.

Chính vì vậy, trong Quy hoạch điện Quốc gia điều chỉnh giai đoạn 2011-2020, có xét đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 18/3/2016, mục tiêu phát triển điện gió của Việt Nam được đặt ra là tổng công suất nguồn điện gió đạt 800 MW vào năm 2020, đạt 2.000 MW năm 2025 và đạt khoảng 6.000 MW năng lượng gió vào năm 2030. Nhiều chuyên gia cho biết đây vẫn là mức thấp so với tiềm năng về điện gió khổng lồ tại nước ta.

Nắm bắt xu hướng chung của thế giới cũng như định hướng khuyến khích, ưu đãi đầu tư của Chính phủ, đã có khoảng 50 dự án điện gió được đăng ký đầu tư tại Việt Nam và đã có 4 dự án với tổng công suất 159.2 MW đã đi vào vận hành thương mại.

Mới đây nhất, dự án phong điện Phương Mai 3 tại Khu kinh tế Nhơn Hội (Quy Nhơn – Bình Định) có công suất 21M-28M, bao gồm 14 tuabin với tổng mức đầu tư từ 40 – 50 triệu USD cũng đã được công ty HALCOM cùng đối tác quốc tế tiến hành đầu tư xây dựng.

Với diện tích 140ha, dự án dự kiến sẽ cung cấp lên lưới khoảng 72 triệu Kwh/năm và giảm phát thải khoảng 40 nghìn tấn CO2/năm. Doanh thu dự kiến của dự án đạt 150 tỷ/năm.

Dự án đã hoàn thiện đầy đủ các văn bản pháp lý, đã giải phóng mặt bằng và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Theo kế hoạch, Dự án sẽ triển khai trong năm 2017 – 2018.